Mevcut bir sınıf hiyerarşisini ya da sınıfın yapısını değiştirmeden, oluşturulan nesnelere yeni özelliklerin eklenme işlemini gerçekleştirmek için Decorator tasarım şablonu kullanılır.
Browse Category
Tasarım Şablonları (Design Patterns)
Java Enum ile Singleton Tasarım Şablonu
Daha önceki bir yazımda Singleton tasarım şablonunun ne olduğunu ve Java’da nasıl kullanıldığını yakından incelemiştik. Bu yazımda Java 1.5 den itibaren kullanıma sunulan Enum sınıfı ile singleton tasarım şablonunun nasıl kullanılabileceğine değinmek istiyorum.
Intercepting Filter Tasarım Şablonu
Front Controller tasarım şablonunda, kullanıcıdan gelen isteklerin (request) merkezi bir yerde toplanarak, işlem yapıldığını daha önce görmüştük. Intercepting Filter tasarım şablonu ile, kullanıcının isteği (request) işleme alınmadan önce filtreler kullanılarak süzgeçten geçirilir. Örneğin bir filtre ile kullanıcının işlem öncesi login yaptığını konrol edebiliriz. Filtremiz, session (HttpServletSesion) içinde login bilgilerini bulamadığı taktirde, kullanıcıyı login sayfasına yönlendirebilir.
Builder Tasarım Şablonu
Daha önceki bölümlerde Abstract Factory tasarım şablonu ile değişik nesne ailelerinden nasıl nesneler üretildiğini incelemiştik. Builder tasarım şablonu da Abstract Factory tasarım şablonunda oldugu gibi istenilen bir tipte nesne oluşturmak için kullanılır. İki tasarım şablonu arasındaki fark, Builder tasarım şablonunun kompleks yapıdaki bir nesneyi değişik parçaları bir araya getirerek oluşturmasında yatmaktadır. Birden fazla adım içeren nesne üretim sürecinde, değişik parçalar birleştirilir ve istenilen tipte nesne oluşturulur.
Business Delegate Tasarım Şablonu
Modern yazılım sistemleri birden fazla katmandan oluşur. Bu katmanlar her zaman aynı server üzerinde mevcut olmayabilir. Bu durumda bir katmandan diger katmana ulaşmak için remote call olarak isimlendirilen RMI operasyonları yapılır. Örneğin EJB teknolojisi ile hazırlanan komponentler birden fazla server üzerinde hizmet sunabilir. Bu komponentlere bağlanıp, işlem yapabilmek için RMI kullanılır.
Chain of Responsibility Tasarım Şablonu
Chain of responsibility sorumluluk zinciri anlamına gelmektedir. Sisteme gönderilen bir istediğin (komut) hangi nesne tarafından cevaplanması gerektiğini bilmediğimiz durumlarda ya da isteği yapan nesne ve servis sağlayan nesne arasında sıkı bir bağ oluşmasını engellememiz gerektiğinde Chain of Responsibility tasarım şablonu kullanılır.
Flyweight (Sinek Siklet) Tasarım Şablonu
Java dilinde yazılan programlar içinde sınıflar ve bu sınıflardan oluşturulan nesneler kullanır. Bazen aynı sınıftan yüzlerce, belki binlerce nesne oluşturup, kullanıyor olabiliriz. Bu gibi durumlarda çok nesne oluşturulduğu için sistem performansı kötüye gidebilir. Flyweight tasarım şablonu kullanılarak, kullanılan nesne adedini aşağıya çekebiliriz.
Proxy (Vekil) Tasarım Şablonu
Oluşturulmaları zaman alıcı ve sistem kaynaklarını zorlayan nesnelere vekalet eden nesnelere proxy nesneleri adı verilir. Bu nesneler vekil oldukları nesnelerin tüm metodlarına sahiptirler ve kullanıcı sınıf ile vekil olunan nesne arasında aracılık yaparlar. Vekil olan nesne, kullanıcı sınıfa, vekil olunan nesne gibi davranır ve kullanıcı sınıftan gelen tüm istekleri vekil olunan nesneye iletir. Böyle bir yapının kullanılmasının sebebi, gerek olmadığı sürece vekil olunan nesnenin oluşturulmasını engellemektir ya da vekil olunan nesneyi gizlemektir.
Facade (Cephe) Tasarım Şablonu
Profesyonel yazılım sistemleri birçok komponentin birleşiminden oluşur. Yazılım esnasında bir çok ekip birbirinden bağımsız, sistemin bütününü oluşturan değişik komponentler üzerinde çalışırlar. Bir komponent, belirli bir işlevi yerine getirmek için hazırlanmış bir ya da birden fazla Java sınıfından oluşmaktadır.
Command (Komut) Tasarım Şablonu
Command tasarım şablonunu açıklamak için televizyonu uzaktan kumanda etme aletini metafer (mecazi örneklendirme) olarak kullanmak istiyorum. Kanalları değiştirmek için kumanda aleti üzerinde belirli bir tuşa basarız. Tusa basıldığı anda kumanda aleti televizyona bir komut göndererek, kanalın değişmesini sağlar. Aynı şekilde televizyonu açıp, kapatmak ve ses ve renk ayarlarını yapmak için değişik tuşlar kullanılır.
Adapter Tasarım Şablonu
Adapter tasarım şablonu yardımı ile, sistemde mevcut bulunan bir sınıfın sunduğu interface (sınıf metodları) başka bir sınıf tarafından kullanilabilir şekilde değiştirilir (adapte edilir). Bu adapter yardımı ile birbiriyle beraber çalışamıyacak durumda olan sınıflar, birlikte çalışabilir hale getirilir.
Data Access Object (DAO) Tasarım Şablonu
Birçok programın var olma nedeni veriler üzerinde işlem yapmak,verileri bilgibankalarında depolamak ve bu verileri tekrar edinmektir. Bu böyle olunca, verilerin program tarafından nasıl bilgibankalarına konulduğu ve tekrar edinildiği önem kazanmaktadır. Data Access Objects (DAO) tasarım şablonu ile, kullanılan veritabanına erişim ve veri depolama-edinme işlemi daha soyutlaştırılarak, diğer katmanların veritabanına olan bağımlılıkları azaltılır. DAO ile diğer katmanlar etkilenmeden veritabanı ve bilgibankası değiştirilebilir. Daha öncede belirttiğim gibi, amacımız birbirini kullanan ama birbirine bağımlılıkları çok az olan katmanlar oluşturmak ve gerekli olduğu zaman bir katmanı, diğer katmanlar etkilenmeden değiştirebilmek olmalıdır. Katmanlar arası bağımlılık interface sınıfları üzerinden olduğu sürece bu amacımıza her zaman ulaşabiliriz.
Singleton (Tekillik) Tasarım Şablonu
Bazı şartlar altında bir sınıftan sadece bir nesnenin oluşturulması ve oluşturulan bu nesnenin
tüm sistemde kullanılması gerekebilir. Örneğin bilgibankası için bir connection pool
(bilgibankası bağlantı havuzu) sadece bir defa oluşturulmalı ve kullanılmalıdır. Bu durumda
Singleton tasarım şablonu kullanılarak, bir sınıftan sadece bir nesnenin oluşturulması
sağlanabilir.
Tasarım Şablonu Nedir?
Yazılım esnasında tekrar eden sorunları çözmek için kullanılan ve tekrar kullanilabilir tipte kod yazılımını destekleyen bir ya da birden fazla sınıftan oluşmuş modül ve program parçalarına Tasarım Şablonu denir. Tasarım şablonları, programcılar tarafından edindikleri tecrübeler doğrultusunda oluşmuş kalıplardır. Bu kalıplar sorunu tanımlıyarak, çözümü için gerekli atılması gereken adımlari ihtiva ederler. Kullanıcı kalıbı, tanımlanmış sorunu çözmek için tekrar tekeri icat etmek zorunda kalmadan kullanabilir.