Uzman ve Usta Yazılımcı Arasındaki Fark

Fanatik futbol severleri bilirsiniz. Takımları için yapmayacakları yoktur. Bu fanatiklik başka insanlara zarar vermeye kadar varabilir. Yazılımda da durum farklı değildir. Tek fark bu fanatikliğin insana zarar verecek seviyede olmamasıdır.

Çok duymuşsunuzdur Java dili şöyle, Java dili böyle, diğer dillerden üstündür… diye. Neden bazı yazılımcıların böyle fanatizm olarak görülebilecek bir ilgi ve alaka ile bazı bilişim öğelerine bağlandıklarını biliyor musunuz? Bu yazımda bu soruya cevap vermeye çalışacağım.

Bilişim ya da yazılımda fanatik olanlar savundukları konu hakkında uzman ya da uzman olduklarını düşünen şahıslardır. Yıllar süren çalışmalar sonunda örneğin bir programlama diline uzman seviyesinde hakimdirler. Sahip oldukları fanatizm ile savundukları konu hakkında yıllar süren çalışmalar ardından yoğun bilgi, tecrübe ve beceri sahibi olmuşlardır. Kısacası bu konuda uzmanlaşmışlardır. Fanatik bir biçimde kendilerini ifade etmeye çalışmalarının altında gizli olan iki şey vardır: Birincisi sahip oldukları bilgi, tecrübe ve beceriyi ortaya koymak istemeleri, ikincisi farkında olmadan yeniliklere açık olmadıklarını ifade etmeleri.

Bir konuda uzmanlık ne yazık ki çok uzun sürebilecek bir bağımlılığı beraberinde getirebilir. Bu insanda zaman içinde sahiplenme hissi doğurur. Çok emek harcayarak bir yerlere geldiğini düşünen şahıs için savunduğu konu kutsallaşır. Bu durum savunma ve koruma güdülerini tetikler. Buradan da tanıdığımız ve hoşumuza gitmeyen verimsiz tartışmalar doğar. Belli bir programlama dilinin fanatikçe savunulduğu tartışmaların kimseye bir şey katmayacağını çok iyi biliriz. Ama bu fanatizm yine de bir son bulmaz. Devam eder gider, çünkü yazılımcı uzman olmaya devam eder, çünkü usta olmanın ne olduğunu kavrayamamıştır.

Tipik bir uzmanın bir çalışma ömrü boyunca aynı programlama dilini kullandığını görmek mümkündür. Uzmanlık sıfatı ne kadar olumlu görünsede, bahsettigim sebeplerden dolayı sakınılması gereken bir durumdur. Bir uzman yazılımcı at gözlüğü takmışcasına hayatın içinden geçer, gider, kişisel gelişim için gerekli nimetleri edinemeden. Kendisini bir konuya adadığı için, bu konunun modası geçtiğinde ortada kalıverir. Hakim olduğu konu haricinde yeni bir şeyler öğrenme yetilerini geliştirmeği için iş hayatının son bulması teklikesi ile karşı karşıya kalabilir. Buraya kadar yazdıklarımdan bir konuda uzman olmaya sıcak bakmadığımı düşünebilirsiniz. Bir değil, birden fazla konuda uzmanlığı tercih ederim. Bunun yazılımdaki karşılığı uzman değil, usta yazılımcı olmaktır.

Usta bir yazılımcının öz geçmişine göz attığınızda, onlarca programlama dilini kullandığını görürsünüz. Hepsinde uzman olup, olmadığı tartışılır. Lakin bu onun uzmana nazaran değişikliklerle daha iyi yaşayabildiği anlamına gelmektedir. Zaman ve mekan neyi gerektiriyorsa, o konuyu seçerek, konu üzerinde çalşır ve zamanla uzmanlaşır. Geniş bir perspektife sahip olmasının sebebi buradan kaynaklanmaktadır. Çok değişik dil, teknoloji ve platformlarla çalışmak daima onun ufkunu genişletir. Bu onun günlük işlerine olumlu olarak yansır. Bu ona pragmatik olmayı öğretir. Bu ona teknoloji fanatiği olmamayı öğretir. Uzman ve usta yazılımcı arasındaki fark budur!

EOF (End Of Fun)
Özcan Acar